Over Burenhulp.nu

Hoe het begon: Buurtinitiatief

Margo van den Berg

In 2014 bedacht Margo, buurtbewoonster van een leuke en welvarende Haarlemse buurt, maar ook werkzaam voor een landelijk kennisinstituut, dat het tijd was om een bijdrage te leveren aan de burenhulp in haar eigen woonomgeving.

Margo: “In die tijd gaf de regering aan dat mensen meer voor zichzelf moesten gaan zorgen, dat er bezuinigd moest worden op zorg & welzijn en mensen meer op elkaar waren aangewezen. Zij zag ook dat buren graag iets voor een ander willen doen, maar dat degene die steun nodig hadden, dat niet durfden te vragen. Deze vraagverlegenheid maakt dat mensen weinig gebruik maken van bestaand aanbod, waarvoor de drempel vaak hoog is. Want iemand moet eerst zelf bewust zijn van de noodzaak om hulp te vragen, er moet een afspraak worden gemaakt, via een anoniem telefoonnummer.

Terwijl, als buren elkaar kennen, elkaar groeten en regelmatig een praatje maken, de burenhulp vaak als vanzelf plaatsvindt. Dit betekent een lage drempel voor hulp en een korte lijn naar professionele zorg en welzijn.”

Margo zag daarin een grote kans en bedacht dat als er nu per straat één contactpersoon voor de burenhulp zou zijn, hij of zij samen met andere actieve buren een oogje in het zeil kan houden bij kwetsbare mensen. Daarnaast is dit dé manier om eenzaamheid tegen te gaan, want als je wordt gezien en gekend door je buren, voelen de meesten zich niet meer zo alleen.

De straat als mini-community

De opzet van 1 of enkele contactpersonen per straat geeft een structuur die duurzaam kan zorgen voor preventie en signaleren van eenzaamheid en andere ernstige problemen en voor verbinding van informele en formele zorg en welzijn.

Margo gaf dat idee met veel succes handen en voeten in haar eigen buurt. Binnen een jaar had ze in 30 straten één of twee mensen gevonden die bereid waren om op tactvolle wijze buren te benaderen bij kleine of grotere zorgen. Deze contactpersoon bekijkt wat hij/zij of een andere actieve buur of voor hem of haar doen, hoe klein ook, zodat mensen zelfstandig kunnen blijven wonen en meedoen aan gezellige en inspirerende activiteiten en ontmoetingen.
Om overzicht te bieden voor alle contactpersonen en voor alle buren ontwikkelde Margo een sociale kaart met alle mogelijkheden van formele hulpdiensten en activiteiten in de nabije omgeving, op A-4 formaat, voor naast de telefoon.

Hoe het verder ging: Verbinding met zorg en welzijn

Veronique de Kwant

Veronique, directeur van een welzijnsorganisatie ziet de meerwaarde van deze eenvoudige, persoonlijke en overzichtelijke aanpak. Want, door de sociale cohesie op deze manier op straat-en buurtniveau te versterken, hebben zorg en welzijnsmedewerkers ingangen in het informele netwerk.

Veronique: “Dan weten de sociale wijkteams (met de wijkzorg en de huisartsen op de achtergrond) en het opbouwwerk bij wie ze terecht kunnen als er even extra aandacht nodig is voor een specifieke vraag van een buurtgenoot, na een ziekenhuisopname bijvoorbeeld of als de professionals als vraag achter de vraag naar meer menselijk contact beluisteren. Margo (als zelfstandige) en Veronique (vanuit haar rol voor Haarlem Effect) werkten gezamenlijk aan de vraag naar een burennetwerk in meer dan 20 andere buurten in Haarlem. In elke buurt was de start het zoeken naar draagvlak onder de buurtbewoners en de wijkraad en naar contactpersonen per straat.
Zij ondervinden dat elke buurt anders is en elke buurt kent meer óf minder vanzelfsprekende burenhulp en is meer óf minder heterogeen samengesteld. Maar in elke buurt wonen sociale mensen en actieve buren die het belangrijk vinden om naar elkaar om te kijken. Dit is het sociale kapitaal van Burenhulp.nu.”

Margo en Veronique werken vanuit de overtuiging dat er in elke buurt een netwerk Burenhulp te vormen is. De benaming verschilt en wordt door de straatcontactpersonen gegeven. “Mensen maken de Buurt”, “Burenhulp Putten” of in een stad “burennetwerk Europawijk”.

Geleerde lessen Haarlem

De start in 2014 in een grote stad als Haarlem was ambitieus en leerzaam. Alle partijen in het veld én de gemeente waren toen nog volop in touw met het opnieuw vormgeven van WMO en jeugdzorg, de formele sociale basis en de sociale wijkteams. De sociale wijkteams hadden de handen vol aan het vormgeven van het eigen team en ontwikkelen van de nieuwe werkwijzen met zoveel verschillende professionals.

Wat zijn de geleerde lessen?

Werk aan bekendheid over Burenhulp in de wijkraad en draagvlak bij de gemeenteraad
Vooral de persoonlijke benadering is van belang, digitale aanbod kan dit niet vervangen.
Bestaande burenhulp moet vooral zo doorgaan en deze wordt verder uitgebreid naar straten waar dit nog niet gebeurt.
In de communicatie wordt duidelijk dat het gaat om naar elkaar omkijken, licht contact en ondersteuning bij vinden van professionele hulp als dat nodig is.
De fysieke sociale kaart van de buurt helpt de bewoners en de straatcontactpersonen om overzicht te krijgen van het formele aanbod en hulp.
Begeleiding van een welzijns-vrijwilligersorganisatie of opbouwwerker zorgt dat het eenmaal ontstane netwerk ook daadwerkelijk ingezet wordt wanneer nodig en verduurzaamd wordt.

Coronatijd/matchen vraag en aanbod

Wisten Veronique en Margo al dat mensen best graag naar elkaar om kijken, maar dat er ook een grote vraagverlegenheid bestaat onder mensen die eigenlijk wel graag iets gedaan zouden willen hebben, de Coronatijd heeft dit bevestigd.

Heel veel vrijwilligers bieden hun hulp aan via allerlei websites en apps. Maar in de meeste gemeentes hebben welzijns-en vrijwilligersorganisaties moeite om de juiste match te maken tussen vraag en aanbod. Er zijn genoeg mensen die willen helpen, maar er komen geen vragen. Op de schaal van een straat blijkt het wél mogelijk om kwetsbare mensen die iets extra’s nodig hebben te bereiken.

Gratis gebruik van tools Burenhulp

Deze website geeft een aantal tools aan met name lokale welzijns- én vrijwilligersorganisaties om de burenhulp middels burennetwerken handen en voeten te geven.

Bekijk alle tools